LEMMER – Op 4 mei werden ook in Lemmer vanzelfsprekend weer de slachtoffers herdacht die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Dit gebeurt met een stille tocht en kransleggingen. Maar er was ook veel aandacht voor huidige de oorlog in Oekraine.
Worstelen met vrijheid en verbinding
Wietze de Haan, één van de sprekers liet onder andere weten dat hij zelfs had geworsteld met het uitspreken van de herdenkingsrede. “Niet om het feit dat ik gevraagd werd, ik vind het een eer te mogen doen, maar ik worstelde met het thema: vrijheid en verbinding. En ik worstel nog steeds, het zoeken naar verbinding is de afgelopen tijd vaak tasten in het duister geweest. Twee jaar was er door Corona, geen 4 mei-herdenking zoals nu en ik ben blij dat zoveel mensen de weg naar deze herdenking voor de gevallen opnieuw hebben gevonden. De Corona-pandemie heeft maatschappelijke problemen en tegenstellingen aan de oppervlakte gebracht, en aangetoond dat onze beleefde vrijheden soms haaks op elkaar lijken te staan, persoonlijke zeggenschap en het collectieve belang lijken niet altijd verenigbaar. Het feit dat we weer bijeen mogen komen, betekent niet automatisch dat we ons ook verbonden voelen. Er was polarisatie, niet altijd begrepen eigen belang, hier in Nederland maar ook daar buiten.”
Oorlog went nooit
“Vandaag is het anders, vandaag zijn we hier samen, in vrijheid en verbonden in de gedachte stil te staan bij de mensen die zijn gevallen voor onze vrijheid. En daarom voelt het goed hier te staan. Eens zei iemand tegen mij: Oorlog is van alle tijden. En misschien is dat wel zo, maar het went nooit. Sinds 2003 zijn er 117 oorlogen begonnen waarvan er zeker meer dan 40 nu nog gaande zijn. Met alle gevolgen van dien. Ook hier in Nederland zijn door de jaren heen nog steeds veel slachtoffers te betreuren. Kortgeleden bezocht ik de bijzondere voorstelling Smokkelbern. Lea Tropp, een Joods meisje, in de 2e wereldoorlog met DE Lemmer-boot naar Friesland gebracht om daar onder te duiken, is nadien wel levend uit de oorlog gekomen, maar de oorlog en wat dat betekende, is niet uit haar. De grote emotionele schade die dit bij mensen kan brengen draagt men vaak jaren met zich mee. En we zien het opnieuw. De inval van Rusland in Oekraïne brengt de spanning over een weer nieuwe koude of daadwerkelijke oorlog terug. Deze oorlog in het hart van Europa en de soms harde tonen van de leiders uit delen van de wereld, dragen niet bij aan het zoeken naar verbinding. In deze hedendaagse ellende sterven onschuldige burgers, vaak kinderen, wordt een land vernield en wordt door nabestaanden gerouwd in beide landen. De dramatiek die de oorlog in Oekraïne meebrengt voor het persoonlijk leven van grote groepen burgerslachtoffers, gedood of op de vlucht, is herkenbaar. Inmiddels spreekt ons Friese hart ….is de vluchteling ineens weer evacuée, ook in onze gemeente. Wat de geschiedenis ons laat zien, is dat één persoon kan volstaan om een oorlog te beginnen, terwijl een gemeenschap nodig is om vrede te bevechten.”
Laat angst en cynisme het niet winnen van de hoop
De Haan zei verder dat je voor vrijheid en vrede moet willen vechten. En dat afkeer van oorlog en verlangen naar een voortdurende vrede de leidraad moet zijn en blijven. “Laat merken dat de mensen die voor die vrijheid hebben gevochten, niet voor niets gevallen zijn. Voorkom dat het slechtste in de mens naar boven komt en de wereld in brand zet. Laat de angst en cynisme het niet winnen van de hoop. Vertel het mensen, die onze geschiedenis nog niet kennen. Vrijheid is kwetsbaar als we niet waakzaam zijn en blijven, juist nu.
