DE LEMMER – Het derde stripboek van Wim Swart en Stoffel Zandstra werd donderdag Onder de Hoek gepresenteerd. Roelie Spanjaard van Spanvis en Hendrik Bootsma kregen het eerste exemplaar uitgereikt. Omdat ze zoveel voor de Lemmer doen, zei tekenaar Wim Swart daarover.
Een kuier door het oude Lemmer
Op de website Spanvis is van alles en nog wat over Lemmer te vinden in oudere tijden en die informatie wordt alleen maar meer. Verder loopt er momenteel op initiatief van Spanvis een petitie om de beelden van de webcams terug in oude staat te krijgen. Ook zorgde het tweetal er voor dat de naam van het Burg. Krijgerplein van de muur ging en Markt werd. En Hendrik scant alles in wat er maar te scannen valt aan oude foto’s. Maar het grootste wapenfeit is misschien wel het vele centimeters dikke boek dat het duo schreef over Lemmer. Op veel van de gegevens in “Een kuier door het oude Lemmer” is boek 3 van Onder de Hoek gestoeld. Het heet dan ook Eartiids en geeft in woord en beeld een prachtig en soms verhelderend (en humoristisch) kijkje in hoe het vroeger was. Van het strand dat blijkbaar vroeger op een heel andere plek lag tot hoe bijzonder een patatje eigenlijk was in de jaren’50.
Lemster woorden
Stoffel Zandstra liet tijdens de presentatie op een volle onder de Hoek weten hoe het allemaal begon met de strips van Onder de Hoek. In 2014 voerden het Lemster Shantykoor en het Lemster wivenkoor een revue op. Lemmer ging op in De Fryske Marren en dus moest er een versje komen over Lemmer en het Lemsters. Wim Swart maakte daar vervolgens mooie tekening bij die op een groot scherm werden geprojecteerd. En dat alles resulteerde in het Lemster Leesplankje. En dat plankje met al zijn specifieke Lemster woorden en klanken ging vervolgens de hele wereld over. “Wij rönnen toen helemaal binnen. Koennen beide in jacht keapje fan dat lêsplankje,” sei Stoffel deroer.
Maar het werd allemaal zo goed ontvangen dat iedereen zei dat ze er mee verder moesten. Inmiddels zijn de 3 personen van Onder de Hoek wereldberoemd. Lange Geart ik wol Linepeal nöm, Wybren (bijname Prikswiet) en Jon (It Dôberke) en hontsje Lytse Pieter is wer it om draait yn de boekjes. Dizze minsken bestean net echt. En elke vergelijking berust op toeval, zei Stoffel daarover. Wel vinden bedenker Stoffel en tekenaar Wim hun inspiratie bij de mannen onder de Hoek.
It geweten fan de Lemmer
“De mönnen binne it geweten fan de Lemmer. En de polityk ken noch wat fan se leere.” In Eartiids komt de periode van ruwweg 1945 tot 1970 aan de orde in beeld en tekst. Toen Lemmer nog een klein plaatsje was en alles anders. Oude gevels en pandjes. De Rien die nog door het dorp slingerde. Maar toen kwamen de grote veranderingen. De Zuiderzee die van zout naar zoet ging. En de grootschalige sloop van allerlei beeldbepalende panden. “Jo mutte der hast om janke,” zei Stoffel daarover. De vele veranderingen en de meesten niet in positieve zin worden in het boek bloot gelegd.
De bysondere ö klank
Het goede nieuws is de taal: ûs Lemsters. Mei die typiske klanken. Wij rönne en rinne net. Wij hewwe in sönne en gin sinne. Wij nimme minsken soan en köle. En dat mut blûje. Want krek as oare streektalen stiet ik ut Lemsters ûnder druk. Ut wurd steeds minder sprutsen. En dat giet mei an het hart. Dus gebrûk it gewoan. Het mut bestean bluwje. En dat oare Friezen sizze dat it net goei Fries is? Het is goei, het is altyd goei, want sa prate wij.”
Het boek Eartiids en ook de andere 2 boekjes zijn te koop bij Focus in Lemmer.
