LEMMER – Afgelopen nacht om 3.00 uur mochten we de klok weer een uur terugzetten in verband met de wintertijd. Nou ja mochten, het moet. Het veranderen van de tijd eens in het half jaar is voor velen een aanpassing die ze liever niet zouden hebben. Het idee achter de wintertijd is dat we in de ochtend wat langer licht hebben en er dus minder vraag is naar elektriciteit voor de verlichting. Dat die nu in de avond wel aan moet, heeft de hoge heren er niet toe aangezet om de winter- en zomertijd af te schaffen.
Hoe komen we eigenlijk aan de winter- en zomertijd?
De allereerste plannen voor een zomertijd kwamen waarschijnlijk van de Amerikaanse geleerde Benjamin Franklin (1706-1790). Hij schreef in 1784 al een artikel over dat de mensheid maar eens serieus moest nadenken hoe er veel beter omgegaan kon worden met het daglicht. Hij constateerde in zijn humoristische artikel dat hij bij het heel vroeg opstaan had geconstateerd dat de zon op dat vroege uur ook al licht gaf. Als mensen eerder zouden opstaan zouden ze veel geld en kaarsen kunnen besparen zo meende hij. Met zijn bevindingen werd trouwens niets gedaan.
William Willett
De eerste die met een echt serieus plan kwam voor zomer- en wintertijd was William Willett (1856–1915). Deze Brit kwam in 1907 met het plan om de klok in de lente op vier zondagen achter elkaar steeds twintig minuten vooruit te zetten. Op zondagen in september zou de klok dan weer steeds twintig minuten teruggezet moeten worden. Deze zomertijd zou dan dus in etappes worden ingevoerd.
In 1916: de eerste zomertijd
Maar het waren de Duitsers die in de eerste wereldoorlog van 1914 – 1918 de zomertijd echt als eersten introduceerden. Ze deden dat in 1916 toen er heel veel gebrek was aan grondstoffen. Door de zomertijd in te voeren kon iedereen optimaal gebruik maken van het daglicht en kon het gebruik van kolen aan de andere kant wat worden beperkt. Een aantal landen waaronder Nederland volgde het idee van Duitsland al snel. Tijdens het interbellum, dit is een periode tussen 2 oorlogen in, werd de zomer- en wintertijd weer afgeschaft. Maar in de Tweede Wereldoorlog moest Nederland van de Duitsers van de Amsterdamse Tijd overschakelen op de Midden-Europese Tijd. De klok moest één uur en veertig minuten vooruit worden gezet. Dit zodat Nederland dezelfde tijdszone zou hanteren als die van Duitsland. In 1946 werd de zomertijd weer afgeschaft.
Klok verzetten in 1977
Maar in 1977 werden zomer- en wintertijd weer ingesteld. Deze keer was de oliecrisis de aanleiding. Door in de zomer langer gebruik te maken van het zonlicht, zou er energie bespaard worden. In 2019 zou alles weer anders worden: in dat jaar stemde het Europees Parlement in met een voorstel om de zomer- en wintertijd weer af te schaffen. De energiebesparing waar steeds over werd gesproken zou helemaal niet groot zijn en mens en dier zouden wel heel veel last hebben van het twee keer per jaar verzetten van de klok.
Plan was om in 2021 de laatste keer de klok te verzetten
Het plan was om de klok in 2021 voor het laatst te verzetten. Elk EU-land mocht zelf kiezen welke tijd ze als standaard zou nemen: de zomertijd of de wintertijd. Veel landen wilden echter dezelfde tijd als de andere landen om hen heen en iedereen wachtte af. Zo wilde Nederland pas kiezen voor of winter- of zomertijd als duidelijk was wat de landen om ons heen gingen doen. Het wilde niet allemaal verschillende tijdszones. En er is nog steeds geen overeenstemming over of de landen gezamenlijk nu voor de winter- of zomertijd gaan en dus blijven beide nog gewoon bestaan.
