Burgerinitiatief Woonhof Lemmer: "we zijn door gemeente jarenlang misleid"

LEMMER – Jarenlang was de Initiatiefgroep Woonhof Lemmer bezig om een woonhof op te starten. Een nieuwe vorm van gemeenschappelijk wonen met een mix-bouw van starters, kopers en (sociale) huurders. Waarbij mensen elkaar ook helpen en gemeenschappelijke ruimtes en diensten hebben. Voor de gemeente waren ze zelfs een proefgroep hoe het beste om te gaan met burgerinitiatieven en de communicatie met haar burgers. Maar de groep kreeg op onnavolgbare wijze de kous op de kop: pas nu blijkt dat een groep burgers helemaal geen gemeentegrond kan kopen. Na jaren van overleg met diezelfde gemeente en de woningbouwvereniging wordt dat nu opeens duidelijk.

“Onze vereniging heeft sinds 2017 informeel en sinds 2020 formeel gesprekken gevoerd met de gemeente De Fryske Marren over een nieuw te realiseren woon(hof) initiatief. Tot en met begin 2022 heeft de gemeente daarbij aangestuurd om op een juiste manier de noodzakelijke documenten aan te leveren. Dat hebben we steeds gedaan. Als laatste een nieuw bouwinitiatief voorstel (dec. 21). Hierbij willen we een 20 tot 25-tal wooneenheden in mix-vorm bouwen voor vier doelgroepen: reguliere koopwoningen, starterskoopwoningen, sociale huurwoningen en vrije sector verhuur.”

Signalen waren positief

Van de kant van DFM waren de signalen ten aanzien van dit initiatief overtuigend van aard:

2020 heeft de wethouder erg positief gereageerd en verteld wat we moesten voorbereiden
2020 heeft DFM het initiatief in de prestatieafspraken opgenomen met Dynhûs
2020 heeft DFM een subsidie aan de groep toegekend voor verdere uitwerking van dit initiatief
2021 heeft de Gemeenteraad de initiatiefgroep Woonhof benoemd tot ‘participatie project’ (waarvan de groep overigens zelf niet eens op de hoogte was gesteld totdat Lemsternijs ze belde).

Regelmatig gesprekken

“Sinds 2018 hebben we samen met Dynhus regelmatig gesprekken gevoerd over het vervolg. Met als uitkomst dat DFM ons in 2021 vroeg om een bouwvoorstel in te dienen in samenwerking met een architectenbureau. Dit nieuwe bouwinitiatief voorstel is door ons ingediend in december 2021. Tot onze grote spijt hebben we tot op de dag van vandaag daarop geen formeel antwoord ontvangen.”

Gelezen: bouwkavels krijgen andere invulling

“In het voorjaar van 2022 echter, lezen we tot onze verbazing in de pers, dat de betreffende bouwkavels in een ‘voorlopig voorontwerp’ een andere invulling krijgen. Een rare gang van zaken! In het laatste overleg met DFM op 30 mei 2022, volgde een toelichting. De gemeente DFM staat niet toe dat ‘groepen burgers’ gemeentelijke grond kunnen kopen. Dit blijkt reeds in een procedure in 2019 te zijn vastgelegd! Aanvullend volgde ook nog informatie over de ‘beperkingen’ van gronduitgifte rondom het ‘Didam-arrest’.’ Volgens de initiatiefgroep waren beide zaken wel te omzeilen geweest als de gemeente dat had gewild. Maar daarvoor heeft ze dus niet gekozen.

Zwaar teleurgesteld

“Als burgerinitiatief zijn wij zwaar teleurgesteld en voelen ons jarenlang misleid. Waarom heeft DFM (B&W en/of het ambtelijk apparaat) ons niet eerder van deze ‘procedure’ op de hoogte gesteld? Waarom zijn we als vereniging op onnodige kosten gejaagd (notariskosten, advieskosten, jaarlijkse ledenbijdragen, vergaderkosten, architectenkosten en meer). Enkele leden hebben zelfs geplande investeringen rondom hun woning of keuzes voor een beter (woon)alternatief uitgesteld juist vanwege dit perspectief. De term ‘Wikselwurk’ heeft in dit proces zijn doel totaal voorbijgeschoten.”

Innovatieve initiatieven getemperd, op bouwaanvraag wordt niet gereageerd

De initiatiefgroep is enorm gefrustreerd over de hele gang van zaken. Wat zijn mogelijke knelpunten waarom het met deze gemeente niet lukt, vraagt ze zich af en geeft ook al direct de antwoorden. Zo vinden ze dat er sprake is van een systeem dat nieuwe innovatieve initiatieven tempert (‘wat de boer niet kent, dat vreet hij niet’)? Ook is ze van mening dat wat de gemeente schrijft mooi staat, maar dat als puntje bij paaltje komt het een heel ander verhaal is. Verder zijn ze van mening dat de verantwoordelijken hun verantwoordelijkheid helemaal niet of onvoldoende nemen: op een bouwaanvraag wordt niet gereageerd, in een lopende overlegsituatie wordt achter gesloten deuren anders besloten, beloofde onderzoeken worden niet uitgevoerd, de communicatie laat sterk te wensen over.

Hoezo burgerinitiatieven zijn welkom?

Volgens de groep moet je blijkbaar als je als je zo’n initiatief meer kans van slagen wilt geven, zelf juridisch onderlegd zijn en kennis van zaken hebt rondom het functioneren van ambtelijke procedures. “En vergeet ook niet elk overleg te notuleren en wederzijds te laten bevestigen!”

Door de hele gang van zaken vinden ze de slogan die de gemeente altijd bezigt een wassen neus. “Hoezo ‘we hebben elkaar nodig’? Hoezo “In belangrijke mate is er ook eigenaarschap nodig van onze inwoners.” (uit ‘woonvisie DFM 2019-2023’) Hoezo ‘burgerinitiatieven zijn welkom’? Hoezo ‘participatie’? Hoezo ‘wikselwurk’?”